จรวด BM-21: ขีปนาวุธหลายลำกล้องอันทรงพลังจากรัสเซีย
BM-21 “Grad” (ภาษารัสเซีย: БМ-21 “Град” แปลว่า “ลูกเห็บ”) คือระบบยิงจรวดหลายลำกล้อง (Multiple Launch Rocket System: MLRS) ที่ถูกพัฒนาขึ้นโดยสหภาพโซเวียตในช่วงทศวรรษ 1960 และยังคงถูกใช้งานอย่างแพร่หลายในกองทัพหลายประเทศทั่วโลกจนถึงปัจจุบัน
ประวัติและการพัฒนา
BM-21 ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อแทนที่ระบบจรวด Katyusha ซึ่งมีชื่อเสียงในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ระบบใหม่นี้มีความทันสมัยกว่า มีความแม่นยำสูงขึ้น และสามารถยิงได้รวดเร็วและไกลกว่า โดยเริ่มเข้าประจำการในกองทัพโซเวียตตั้งแต่ปี ค.ศ. 1963
คุณลักษณะสำคัญของ BM-21
- 🔹 จำนวนท่อยิง: 40 ท่อ (ลำกล้อง)
- 🔹 ขนาดจรวด: 122 มม.
- 🔹 พิสัยยิง: ประมาณ 20–40 กิโลเมตร (ขึ้นอยู่กับรุ่นของจรวด)
- 🔹 อัตราการยิง: สามารถยิงจรวดทั้ง 40 นัดได้ภายในเวลาเพียง 20 วินาที
- 🔹 ระยะเวลาในการบรรจุจรวดใหม่: ประมาณ 10 นาที
- 🔹 แพลตฟอร์มฐานยิง: ส่วนใหญ่ติดตั้งอยู่บนรถบรรทุก Ural-375D (6 ล้อ ขับเคลื่อนทุกล้อ)
ความสามารถในการรบ
BM-21 ไม่ได้มีความแม่นยำสูงแบบขีปนาวุธนำวิถี แต่เน้นการยิงแบบครอบคลุมพื้นที่กว้าง มีอานุภาพทำลายล้างสูง เหมาะสำหรับการโจมตีเป้าหมายเช่น:
- กองกำลังศัตรูในพื้นที่โล่ง
- ค่ายทหารหรือคลังอาวุธ
- สนามบินหรือจุดยุทธศาสตร์ต่าง ๆ
ด้วยความสามารถในการยิงรวดเร็วแบบ “ยิงแล้วถอย” (Shoot and Scoot) จึงทำให้ BM-21 ยากต่อการตรวจจับและตอบโต้จากฝ่ายตรงข้าม
การใช้งานทั่วโลก
หลังจากการล่มสลายของสหภาพโซเวียต ระบบ BM-21 ได้ถูกผลิตและใช้งานโดยหลายประเทศทั่วโลก โดยเฉพาะในประเทศที่เคยมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับโซเวียต เช่น:
- รัสเซีย (ในรูปแบบที่ปรับปรุงแล้ว)
- ยูเครน
- เวียดนาม
- อิหร่าน
- ซีเรีย
- จีน (ผลิตรุ่นดัดแปลงเอง)
- ประเทศในแอฟริกาและตะวันออกกลางจำนวนมาก
รุ่นพัฒนาต่อเนื่อง
BM-21 ได้กลายเป็นต้นแบบให้กับระบบยิงจรวดรุ่นอื่น ๆ ที่ทันสมัยขึ้น เช่น:
- BM-21-1: ติดตั้งบนรถ Ural-4320
- Tornado-G: รุ่นปรับปรุงทันสมัย มีระบบนำวิถีแม่นยำยิ่งขึ้น
- Type 81 / Type 90 (จีน): แบบจำลองและพัฒนาเพิ่มเติม
บทสรุป
BM-21 “Grad” คือสัญลักษณ์ของขีปนาวุธภาคสนามที่เรียบง่ายแต่ทรงพลัง แม้จะมีเทคโนโลยีที่ทันสมัยกว่าในปัจจุบัน แต่ BM-21 ยังคงมีบทบาทสำคัญในสงครามสมัยใหม่ในฐานะอาวุธสนับสนุนที่สามารถสร้างแรงกดดันและความเสียหายมหาศาลในเวลาอันสั้น
image: https://en.wikipedia.org/wiki/BM-21_Grad
