Heat stroke (ลมแดด)

ร้อนจนตาย Heat stroke (ลมแดด) อาการเป็นอย่างไร สังเกตตัวเองนะครับผม หรือช่วยชีวิตอย่างไร แดดแรงเปรี้ยงๆ อยู่ๆ เขาล้มลงหมดสติหลายคนวิ่งไปดู ต่างเอายาดมมาอังจมูก บ้างมาบีบนวด พยายามช่วย เขาไม่ฟื้น

หัวใจเขาหยุดเต้น และเสียชีวิต ทุกคนช็อค เพราะก่อนหน้านี้ เขาดูแข็งแรงดี เป็นนักกีฬา ยังวิ่งเหยาะๆ ไม่มีโรคประจำตัวอะไร ตายแบบไม่มีปี่ไม่มีขลุ่ย นี่แหละ ความน่ากลัวของ heatstroke

Heat stroke (อ่านว่า ฮีท สโตรค) มีแพทย์อธิบายไว้หลายท่าน ให้เราอ่านแล้วมึน มากมาย แต่ครูจะอธิบายเป็นภาษาคน ไม่ต้องใช้ศัพท์ยากมาก มันคือ “ภาวะ ร่างกายร้อนจัด จนเครื่องพัง ระบบภายในล้มเหลว” วิธีแก้ไขจึงไม่ใช่เอายาดมให้ดม เดี๋ยวจะบอกวิธีขั้นตอนช่วยเหลือให้ แชร์เก็บไว้ช่วยเหลือกันนะครับ

ฮีทสโตรค พบมากในช่วง อากาศร้อนจัด และกลุ่มเสี่ยงคือ คนแก่ เด็กเล็ก และนักกีฬาที่ออกกำลังกาย กลางแจ้ง หรือคนที่ทำงานกลางแจ้ง ท่ามกลางอากาศร้อนเป็นเวลานาน

อาการที่สังเกตได้ ก่อนระบบจะล้มเหลว ถึงขั้นอันตรายถึงชีวิต จะมี อาการนำ หากเราสังเกตทัน ช่วยทัน ก็จะไม่อันตรายถึงชีวิต ไม่ใช่แค่คนอื่นนะ ตัวเราก็คอย สังเกตอาการตัวเอง ด้วยนะครับ

อาการคือ มึน ๆ เวียนหัว ตัวร้อน แต่ไม่มีเหงื่อ จดนะครับผม ตัวร้อนไม่มีเหงื่อ ผิวแห้ง ถ้ายังมีสติ จะรู้สึกอ่อนเพลีย มึนศีรษะ อาจมี เดินเซ พูดไม่ชัด หายใจเร็ว ชีพจนเต้นเร็ว ความดันตก อาจมีคลื่นไส้ อาเจียน

ถ้าเป็นตัวเราเอง หรือผู้อื่น ถ้ายังมีสติ ให้รีบดื่มน้ำ ทำตัวเองให้เย็นลง นอนราบให้เลือดเลี้ยงสมองสะดวก ยกเท้าสูงนิดหน่อย เอาผ้าชุบน้ำเช็ดตัวให้เย็นลง พาร่างกายเข้าที่เย็น เช่น ห้องแอร์ เข้าร้านเซเว่น พอร่างกายเย็นลง ก็ดื่มน้ำ ชดเชยเกลือแร่ ก็จบ ถ้ายังมีสติ ถือว่า ยังไม่อันตรายถึงชีวิต

แต่ถ้าหมดสติ ชัก หรือล้มลง เรียกไม่ตื่น ให้ทำตามขั้นตอนดังนี้

1. อันดับแรกโทร 1669 เรียกรถพยาบาลด่วน
2. สังเกตว่า เรียกไม่ตื่น ให้ดูว่า ผู้ป่วย ยังหายใจ ไม่มีภาวะ หัวใจหยุดเต้น หากพบว่าหัวใจหยุดเต้น ให้ทำการ CPR ปั้มหัวใจ (ถ้าทำเป็น) หากทำไม่เป็นให้ ตะโกนขอความช่วยเหลือ และส่งไทมุง แทนที่จะยืนมุง ให้พวกเขาวิ่งกระจายกำลังออกไปตะโกนหา คนที่ทำ CPR เป็น และควรทำให้เร็วที่สุด เพราะหากช้า ผู้ป่วยอาจเสียชีวิต หรือฟื้นขึ้นมาช้า สมองพิการได้นะครับผม
3. ถ้าเขายังหายใจ หัวใจยังเต้น แต่เรียกไม่ตื่น ไม่ต้อง CRP ระหว่างรอรถพยาบาล ถ้าพบว่าตัวเขาร้อนจัด (ประมาณ 40 องศา ไม่ต้องวัดก็รู้สึกได้) คิดว่าอาจใช่ heat stroke ให้รีบลดอุณหภูมิร่างกายผู้ป่วยให้เร็วที่สุด หาผ้า ถ้าไม่มีเสื้อใครก็ได้ ชุบน้ำอุณหภูมิห้อง หรือเย็น ไม่ต้องเถียงกัน ขอให้ชุบน้ำ ทำให้ผู้ป่วยตัวเย็นลงให้เร็วที่สุดนะครับ
   
   แบ่งงานกันทำ คนนึงเช็ดตัวแรง ๆ (เช็ดย้อนรูขุมขนยิ่งดี) อีกคนเอาผ้าหรือเสื้ออีกตัว กระพือ ให้ลมพัด เอาให้เย็นให้ได้ คนที่ไม่มีส่วนช่วยเหลือ ถอยออกไปห่างๆ นะครับ
4. ถ้าผู้ป่วยตัวเย็นลง เริ่มมีสติ และพูดรู้เรื่อง ให้จิบน้ำช้าๆ อย่ากรอกน้ำใส่ปากขณะที่เขาหมดสติ ถ้าไม่มีสติ ไม่ต้องให้ดื่มน้ำ เพราะจะสำลักเข้าปอด อันตรายหนักกว่าเดิมนะครับผม
5. รถพยาบาลมาถึง เราทุกคน ทีมช่วยเหลือ ก็สบายใจนะครับผม

ครูหวังว่าข้อมูลนี้จะถูกนำไปใช้ให้เป็นประโยชน์ แชร์ได้ แชร์โลด คือ ไม่จำเป็นต้องเอาไปช่วยใครที่ไหน เผลอ ๆ ตัวเรานี่แหละ เริ่มมึน เริ่มเวียนหัว เริ่มร้อน แสบตัว ร้อนแบบไม่มีเหงื่อ เราก็ ปฐมพยาบาลตัวเอง ตามขั้นตอนที่บอกมานี้ได้เลยนะครับ

หน้าร้อนนี้ให้ระวังกันด้วยนะครับ พกขวดน้ำติดตัวไว้ อย่าให้ร่างกายขาดน้ำ อย่ารอให้คอแห้ง หรือรู้สึกหิวน้ำ เพราะฉะนั้นมันอาจสายไปแล้วนะครับผม ถ้าร่างกายคนเราร้อนจัด มันจะช็อคนะครับผม ระบบภายในจะล้มเหลว ตับถูกทำลาย ไตวาย หัวใจหยุดเต้น อันตรายกว่าที่เราคิดไว้นะครับผม ถ้าเริ่มมึนๆ แล้ว ตึงๆ แล้วก็รีบหาน้ำดื่มได้เลยนะครับเพื่อลดอุณหภูมิในร่างกาย

ปล. ถ้าคนปกติร้อนมาก โปรดรับรู้ไว้ว่าข้าก็ร้อน แต่เหงื่อ ไม่แสดงออก

บทความดีๆ จากพี่ Oui Ouisri